Virus Adenovirus - Triệu chứng và những dấu hiệu bạn cần phải biết

Adenovirus là các vi rút DNA được phân loại theo 3 chất kháng nguyên vỏ protein chính (hexon, penton và sợi). Có 7 loài adenovirus ở người (từ A đến G) và 57 tuýp huyết thanh. Các tuýp huyết thanh khác nhau liên quan đến các tình trạng bệnh lý khác nhau.

Nhóm adenovirus thường gây bệnh bằng cách tiếp xúc với các chất tiết (kể cả trên các ngón tay của những người nhiễm bệnh) từ người bị nhiễm bệnh hoặc do tiếp xúc với một đồ vật bị nhiễm bẩn (ví dụ: khăn, dụng cụ). Nhiễm trùng có thể là từ không khí hoặc nước (ví dụ: mắc phải trong khi bơi ở hồ hoặc ở bể bơi không có đủ clo). Nhiễm vi rút đường hô hấp và đường tiêu hoá không có triệu chứng có thể tiếp diễn trong nhiều tháng, hoặc thậm chí nhiều năm.

Triệu chứng và Dấu hiệu

Trong các tế bào miễn dịch bình thường, hầu hết các trường hợp nhiễm adenovirus đều không có triệu chứng. Khi các trường hợp nhiễm có triệu chứng, biểu hiện lâm sàng có thể rất đa dạng vì hầu hết các adenovirus gây bệnh nhẹ đều có ái lực với nhiều loại mô.

Hầu hết các trường hợp nhiễm trùng có triệu chứng xảy ra ở trẻ em và gây sốt và các triệu chứng của đường hô hấp trên, bao gồm viêm họng, viêm tai giữa, ho và viêm amidan xuất tiết có hạch cổ có thể khó phân biệt với viêm họng do streptococcal nhóm A. Adenovirus típ 3 và 7 gây ra một hội chứng riêng biệt của viêm kết mạc, viêm họng và sốt (sốt kèm theo viêm kết mạc - viêm họng - hạch).

Hội chứng adenovirus hiếm gặp ở trẻ sơ sinh bao gồm nặng viêm tiểu phế quản và viêm phổi. Trong các quần thể thanh niên khép kín (ví dụ: tân binh), có thể xảy ra các đợt bùng phát dịch bệnh đường hô hấp; các triệu chứng bao gồm sốt và các triệu chứng của đường hô hấp dưới, thường là viêm khí-phế quản nhưng đôi khi là viêm phổi.

Các cụm ca nhiễm bị bệnh hô hấp nặng, do các adenovirus đặc hiệu (đặc biệt là các tuýp 7, 14 và 55) gây ra, đã xảy ra trên người lớn khỏe mạnh.

Các trường hợp nhiễm adenovirus đang ngày càng được công nhận là nguyên nhân gây bệnh hô hấp nặng và bệnh khác trên lâm sàng ở người lớn bị suy giảm miễn dịch.

Viêm kết giác mạc theo dịch đôi khi nặng, xảy ra không thường xuyên và thành dịch. Bệnh viêm kết mạc thường gặp ở cả hai mắt. Có thể có sưng hạch quanh tai. Có thể có phù kết mạc, đau và các tổn thương giác mạc dạng đốm có thể nhìn thấy khi nhuộm fluorescein. Triệu chứng toàn thân nhẹ hoặc không có. Viêm kết giác mạc theo dịch thường khỏi trong vòng 3 đến 4 tuần, mặc dù các tổn thương giác mạc có thể tồn tại lâu hơn nhiều.

Các hội chứng do adenovirus không bị ở đường hô hấp bao gồm viêm bàng quang xuất huyết, tiêu chảy ở trẻ sơ sinh và viêm não-màng não.

Hầu hết bệnh nhân hồi phục hoàn toàn. Thậm chí viêm phổi do adenovirus nguyên phát nặng cũng không gây tử vong ngoại trừ các trường hợp tối cấp hiếm gặp, chủ yếu ở trẻ sơ sinh, tân binh và những bệnh nhân suy giảm miễn dịch.

Chẩn đoán

• Đánh giá lâm sàng

• Đối với bệnh nặng, xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase (PCR) các dịch tiết ở đường hô hấp và máu

Chẩn đoán cận lâm sàng nhiễm adenovirus hiếm khi ảnh hưởng đến xử trí. Trong giai đoạn bệnh cấp tính, vi rút có thể được phân lập từ các dịch tiết ở đường hô hấp và mắt và đôi khi là ở phân và nước tiểu. Sự gia tăng gấp 4 lần mức độ kháng thể huyết thanh cho thấy nhiễm adenovirus gần đây.

Xét nghiệm PCR có thể phát hiện DNA adenovirus trong các dịch tiết ở đường hô hấp và máu và rất hữu ích khi bệnh nhân mắc bệnh nặng và cần chẩn đoán.

Điều trị

• Điều trị triệu chứng

Điều trị nhiễm adenovirus là điều trị triệu chứng và hỗ trợ. Không có thuốc kháng vi rút nào được chứng minh là có hiệu quả, mặc dù ribavirin và cidofovir đã được sử dụng trên những bệnh nhân suy giảm miễn dịch với các kết quả khác nhau.

Phòng ngừa

Vắc xin chứa adenovirus sống tuýp 4 và 7, được cho dùng theo đường uống dưới dạng một viên nang tan trong ruột, có thể ngăn ngừa hầu hết bệnh lý do hai tuýp này gây ra. Không có vắc xin trong một vài năm nhưng đã được áp dụng lại vào năm 2011. Tuy nhiên, loại này chỉ có sẵn để dùng cho quân nhân. Vắc xin này có thể được dùng cho những bệnh nhân từ 17 đến 50 tuổi và không nên dùng cho phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú.

Để giảm thiểu lây truyền, các chuyên gia chăm sóc sức khỏe nên thay găng tay và rửa tay sau khi khám bệnh nhân bị nhiễm bệnh, khử trùng dụng cụ đầy đủ và tránh sử dụng cùng một dụng cụ nhãn khoa trên nhiều bệnh nhân. 

Các biện pháp phòng dịch do Virus Adeno có thể sử dụng là:

• Chuẩn bị nguồn nước sạch đủ dùng cho sinh hoạt.
• Trong mùa mưa, lũ lụt cần phải tiến hành thau rửa và khử trùng nước giếng bằng cloramin B.
• Giữ gìn vệ sinh cá nhân, không dùng chung khăn mặt và giặt khăn mặt thường xuyên bằng xà phòng.
• Thường xuyên kiểm tra tiêu chuẩn vệ sinh nước, vệ sinh môi trường, đặc biệt là tại các bể bơi công cộng.

Bệnh lý do Virus Adeno là một loại bệnh lây nhiễm nên người dân cần chuẩn bị cho mình những kiến thức về loại virus này và trang bị những phương pháp phòng chống bệnh hiệu quả.
Bổ sung các Thực phẩm bổ sung nhằm nâng cao đề kháng 

​​​​​​Phương thức lây truyền của các bệnh do Virus Adeno

Bệnh lý do Virus Adeno thường có các phương thức lây truyền sau đây:

• Tiếp xúc trực tiếp giữa người với người qua đường hô hấp.
• Lây qua niêm mạc do bơi lội hoặc nguồn nước rửa bị ô nhiễm do dịch tiết từ mắt, mũi, phân của bệnh nhân.
• Tiếp xúc gián tiếp qua đồ dùng của bệnh nhân bị nhiễm Virus Adeno.
• Lây truyền qua giọt nước bọt như các hạt khí thông qua đường hô hấp.
• Lây truyền qua bể bơi bị nhiễm Virus Adeno.

Quá trình lây nhiễm của các bệnh do Virus Adeno thường xảy ra ở các phòng khám bệnh, gặp nhiều nhất là ở các phòng khám mắt. Những nhân viên y tế trong phòng khám sẽ rất dễ bị lây bệnh, và họ sẽ là những nguồn lây bệnh tiếp theo cho gia đình và những người xung quanh.